به نقل از «همشهری آنلاین»

چرا امام صادق از پذیرفتن حکومت سر باز زد؟

تاریخ انتشار: ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۶۴۱۲۷

از جمله این سخن مهم امام صادق ع به ابومسلم خراسانی که نزد امام آمده بود تا از ایشان بخواهد که قدرت اجتماعی که فراهم کرده بود و احتمال پیروزی در آن بسیار زیاد بود، به امام بسپارد. مقوله حاکمیت دینی در نظر اهل بیت علیهم السلام جزو اهداف حیاتی آنها است که در راه آن همگی تا پای جان تلاش کرده اند. شهادت اهل بیت علیهم السلام به دست طواغیت نشان دهنده زندگی مبارزاتی آنها با طاغوت ها برای تغییر آنها است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 
با این حساب درخواست ابومسلم از امام صادق یک درخواست مهم است که در نظام اهداف امام معصوم باید به حساب آورد و طبیعتا انتظار باید داشت که امام آن را بپذیرد. حال آنکه به زبانهای مختلف و نقلهای متعدد این نکته را از امام صادق میشنویم که این امر را پس میزند و قبول نمیکند. چرا؟ 
اصل ماجرا را میتوان بر اساس تحلیل مواضع و جملات امام ع متوجه شد. او در یک بیان مهم به ابومسلم میفرماید: 
ما انت من رجالی و لا الزمان زمانی. 
در این بیان امام دو دلیل را در عرض هم بیان میفرماید. یک دلیل این است که نسبتی که ابومسلم بین خود و امام ادعا داشت، امام رد میکند و نفی میکند. اما دلیل دوم نشان میدهد پای مساله دیگری نیز در میان است و آن اینکه زمانه زمانه امام نیست. این یعنی چه؟ 
در روایت دیگری در کافی شریف شخصی از حضرت میپرسد که چه زمانی قیام شما محقق میشود و قدرت را به دست خواهید گرفت؟ مَتَی یَکُونُ هَذَا الْأَمْرُ فَسُرِرْنَا بِهِ این تعبیر پرسش کننده نشان میدهد که او یک نیروی آرمان جو است. امام در پاسخ بحث مهمی را درباره زمانه میکند. همین جا این پرسش مطرح خواهد شد که آیا از نظر امام معصوم ع ما محکوم به جبر زمانه ایم؟ یا میتوانیم در تغییر زمانه دخالت کنیم؟ قواعد تغییر زمانه چیست؟ 
چند نکته: 
اول علامه طباطبایی ذیل آیه  تِلْکَ‏ الْأَیَّامُ‏ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ توضیح میدهد که این تغییر یوم در این آیه مرتبط است با مردم است. در مجموع آنچه در این تغییرات زمانه رخ میدهد به چه سوی کلی است  لِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَتَّخِذَ مِنْکُمْ شُهَداءَ وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ وَ لِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَمْحَقَ الْکافِرِینَ. یعنی این اتفاق در صحنه درگیری حق و باطل در حال رخ دادن است. در تقابل اهل ایمان که بنا است پیشرو باشند با ظالمین و در نهایت باعث خالص سازی جبهه حق و رشد کیفی آن و نابودی کافرین یعنی رشد کمی جبهه حق نیز خواهد شد. پس زمانه امری است که به عموم مردم مرتبط است و باید به نفع این حرکت کلی تاریخ آن را تغییر داد. معنای تعجیل در فرج نیز همین است که این قاعده و سنت تاریخی را به اراده خود محقق کنیم و اراده خود را در جهت آن به کار بگیریم تا سرعت تحقق آن بیشتر شود. 
دوم در روایتی از امیرالمومنین مدیریت زمانه و تسلط بر آن نشان دهنده رشد افراد دانسته شده است. ایشان نشان میدهد که افراد برای آن که بتوانند بر زمانه مسلط شوند باید در جایگاه عقل بنشینند یعنی نوعی وارستگی در فهم و اقدام و نه احساسات و عواطف دنیایی و چشمهای ظاهر بین. لذا ایشان میفرماید: فضل العقل علی الهوی لانّ العقل یملکک الزّمان و الهوی یستعبدک للزّمان.
اگر در فضای اجتماعی بتوانیم کاری کنیم عقل مردم حاکم شود میتوانند دوران را تحت مدیریت خود درآورند و در خدمت دورانها قرار نگیرند. این نکته است که نشان میدهد هر نوع تغییری در زمانه نیاز به عمومیت یافتن «تبیین» دارد. 
سوم در تغییر زمانه ضروری است به غیر از افراد توجه به نقش دستگاه حاکمیت و قدرت در تغییر زمانه است. به تعبیر روایات اذا تغیرت نیة السلطان تغیر الزمان. اگر نظام تصمیم گیری حاکمان تغییر کند دوران ها تغییر پیدا میکند و این نشان میدهد مقوله حکومت چه اندازه در رفتارهای تک تک افراد مهم است. با این حساب آن اموری که به تغییر حاکمان کمک میکند باید در نظام محاسبات افراد وارد شود و افراد سعی کنند در تصمیم سازی برای حاکمان وارد عمل شوند. در روایات متعددی بی توجهی به زمانه و رها کردن آن یا سپردنش به دست هر کسی که از راه برسد نکوهیده شده و بیان شده که رها کردن آن یا نفی و انکار آن و رسیدگی به زندگی شخصی خود، باعث میشود این موجود زندگی شخصی شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد و شما را به انحراف و یا ضلالت دچار کند. 
چهارم در خطبه مهمی در نهج البلاغه امیرالمومنین به رابطه دو سویه مردم و حاکمان اشاره میکند و نشان میدهد که چگونه این دو در تغییر یک دیگر نقش دارند فَلَیْسَتْ تَصْلُحُ الرَّعِیَّةُ إِلَّا بِصَلَاحِ الْوُلَاةِ وَ لَا تَصْلُحُ الْوُلَاةُ إِلَّا بِاسْتِقَامَةِ الرَّعِیَّة و چگونه تنظیم رابطه این دو در هم افزایی و رشد باعث تغییر درست در زمانه میشود که فَصَلَحَ بِذَلِکَ الزَّمَانُ. 
بنابراین
رشد کیفی و کمی جبهه حق یعنی رشد اقتدار جامعه دینی به لحاظ بین المللی و هم رفع نواقص داخلی در گرو تغییر ایام و دوران ها است. یعنی آن هویت اجتماعی کلان که به تعبیر امام صادق ع حتی زندگی شخصی و تصمیمات فردی آنها را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. راه اصلاح جامعه تغییر این حقیقت و روح حاکم بر جامعه است. مثل توجه به تغییر گفتمان و تغییر و رشد محتوا و ساختارهای فرهنگ. 
راه تغییر این حقیقت نیز قیام و حضور همه افراد است. افراد نباید خود را به شرایطی که دیگران برایشان درست میکنند بسپارند و باید در صحنه عقل حاضر شوند. تلاش برای تبیین امور برای خود و دیگران صحنه را تبدیل به یک صحنه عقلانی میکند و تا عقل حاکم نشود ما قدرت تغییر نخواهیم داشت بلکه توسط قدرتهای حاکم مدیریت خواهیم شد. 
در بستر این تبیین است که مطالبه عمومی باید شکل بگیرد هم از حاکمان و هم از یکدیگر تا رابطه دو سویه مردم و حاکمیت اصلاح شود و به این ترتیب وارد مقوله تصمیم سازی کلان اجتماعی و مدیریت اراده تغییر دهنده زمانه خواهیم شد. 
امام صادق ع به ابومسلم میگوید راه ایجاد حاکمیت الهی از این طریق است. چنین حاکمیت الهی است که مطلوب امام است. با کودتا و جنگ قدرت و زد و بند و حزب و حزب کشی و امثالهم نمیتوان به نتیجه رسید.
جمله اول امام نیز به ابومسلم مهم است ما انت من رجالی. این مسیر نیاز به سنخیت با معصوم ع دارد. و راه ایجاد سنخیت محبت و اتصال حقیقی است . به تعبیر امام حسین ع «من احبنا کان منا اهل البیت»، هر کس دوستمان بدارد از ما اهل بیت است. میپرسند: از شما اهل بیت؟ امام سه بار به تاکید میگوید «منا اهل البیت» بعد به این آیه استدلال میکند که «فمن تبعنی فانه منی». بین محبت و تبعیت رابطه روشنی است که در آیه ان کنتم تحبون الله فتبعونی یحببکم الله نیز به آن اشاره شده. روابط حقیقی ملاکش این حب و تبعیت ناشی از آن است نه روابط ظاهری چنانکه حضرت نوح ع گفت رَبِّ إِنَّ ابْنِی مِنْ أَهْلِی ، پسرم از اهل من است و خداوند پاسخ داد إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ.إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صَالِحٍ. او از اهل تو نیست او هویتش عمل غیرصالح است پس با تو سنخیت ندارد. به تعبیر شهید سلیمانی باید متصل شد به این میدان مغناطیسی تا قلب و روح مان مهیای پیشبرد این حرکت در جهت انقلاب اسلامی باشد. 
جالب است رهبری چند نکته مهم را به جوانان آرمان جوی انقلابی بازگو میکنند. از جمله اینکه تلاش کنند متصل به شهدا و خوبان شوند و مراقب معنویت درونی شان باشند. و دوم آنکه سعی کنند وارد مقوله تصمیم سازی شوند. ایشان تصمیم سازی را از طریق گفتمان سازی توصیه میکنند و برای ایجاد گفتمان نیز به سه مقوله تبیین و تکرار و مطالبه اشاره میکنند. 
یعنی قواعد کمک به امام عصر عج برای رسیدن ایشان به اهدافش همان قواعد پیشرفت جامعه دینی است. و این قواعد را میتوان در چارچوب فوق صورتبندی کرد. تلاش کنیم تبیین و مطالبه تبدیل به یک امر اجتماعی کلان شده و یک گفتمان شود. لذا به صورت هدفمند تکرار کنیم. به این ترتیب گفتمان سازی و تاثیر گذاری در ساحت فرهنگ جامعه رخ خواهد داد و تصمیم سازی شکل میگیرد. در مجموع این مردمند که با اراده و خواست خود رشد میکنند و همه افراد نیز در این جهت تاثیر هدفمند خواهند گذاشت. مجموعه روایات مربوط به راهبرد تغییر زمانه، اهمیت و جایگاه تبیین و مطالبه و گفتمان سازی و تصمیم سازی را میتواند ترسیم کرده و نقش هر فرد را در این جهت روشن نماید. 

کد خبر 760826

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: تغییر زمانه تصمیم سازی نشان میدهد امام صادق اهل بیت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۶۴۱۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کوتاهی افراد ونهادهای مسئول درخصوص حجاب سبب ورود نیروی انتظامی شد

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام سید محسن محمودی در خطبه‌های نماز جمعه این هفته ورامین اجرای طرح نور نیروی انتظامی را مورد اشاره قرار داد و گفت: کوتاهی دستگاه‌های مختلف کشور سبب شده کار به اینجا برسد، که نیروی انتظامی مجبور به اجرای این طرح شود، اگر دستگاه‌های مختلف که وظایف و تکالیف برای آنان تعیین شده به تکالیف خود عمل می‌کردند، کار به اینجا نمی‌رسید.

امام جمعه موقت ورامین اضافه کرد: در طول این سال‌ها هم هیچ فردی به دلیل ترک فعل از جایگاه خود عزل نشد، من با جرأت عرض می‌کنم، در تمام این فسق و فجورها و نتایجی که بر آنها مترتب شده تمام مدیران بی تعهد و بی کفایت که به وظایف خود عمل نکردند، شریک هستند.

محمودی با بیان اینکه نیروی انتظامی بر اساس قانون وظیفه دارد، وارد میدان شود، گفت: امروز همه وظیفه دارند، این نیرو را در ایفای این مسئولیت خطیر یاری کنند، امروز نیازی به سخنرانی مسئولان نیست، روز عمل و حمایت عملی مسئولان از نیروی انتظامی است، از این نیرو در ورامین و فرماندهی شرق استان تهران تقدیر و تاکید کنم، این طرح باید ادامه داشته باشد و مردم و خانواده‌ها نیز همکاری کنند.

محمودی عملیات وعده صادق را بسیار مهم دانست و گفت: سیستم سپر موشکی اسرائیل از چند لایه گنبد آهنین، فلاخن داوود و پیکان تشکیل شده است، که این لایه‌ها در عملیات وعده صادق فرو ریخت.

وی با اشاره به عملیات «وعده صادق» گفت: در این عملیات هیبت پوشالی صهیونیست‌ها فروریخت، اینکه این موشک‌ها به کجا خورد، چقدر خرابی بر جای گذاشت، مسائل فرعی قضیه است، باید به این نکته اشاره کرد، که این عملیات دفاع مشروع و وعده صادق و جنگ اراده‌ها بود، که اراده ملت و نظام اسلامی هیمنه رژیم غاصب صهیونیستی را شکست.

وعده صادق بزرگترین عملیات پهپادی در جهان بود

محمودی ادامه داد: سیستم دفاعی که نفوذ ناپذیر قلمداد می‌شد و توسط هم پیمانان رژیم صهیونیستی هم حمایت شد، اما موشک‌های جمهوری اسلامی آن را شکست، این موشک‌ها نه فقط اسرائیل، بلکه سیستم دفاعی آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان و سایر قدرت‌ها را نیز شکست و به بهترین پایگاه هوایی اسرائیل که از آنجا کنسولگری مورد هدف قرار گرفته بود، اصابت کرد و ابهت پوشالی و خانه سست‌تر از عنکبوت اسرائیل را فرو ریخت و سیلی محکمی به گوش صهیونیست‌ها نواخت.

وی گفت: این حمله ترکیبی بود، یعنی یک حمله چند بعدی با استفاده از ابزارهای جنگ سایبری، موشک‌های بالستیک و کروز به همراه استفاده از پهپادهای هدایت شونده، هک، قطع برق، شناورهای دریایی برای عملیات‌های بازدارنده، و… توازن قدرت نظامی و سیاسی در منطقه غرب آسیا را تغییر داد.

خطیب جمعه ورامین گفت: این حمله بزرگ‌ترین حمله پهپادی و موشک‌های بالستیک به حساب می‌آید، این حمله غافلگیرانه نبود، بلکه اسرائیل با اطلاع در بالاترین شرایط نظامی، پروازی، اطلاعاتی، ماهواره‌ای و سایبری قرار داشت، لذا ایران مقتدر با علم و آگاهی کامل و چشمان باز این اقدام را انجام داده است.

تعداد قابل توجهی از موشک‌ها به اهداف از قبل تعیین شده اصابت کرد

وی گفت: تعداد قابل توجهی از موشک‌ها به اهداف از قبل تعیین شده اصابت کرد و خسارات زیادی به بار آورد، پهپادهای ما طی هفت ساعت موشک‌های کروز ظرف سه ساعت و بالستیک ظرف ۱۵ دقیقه به دشمن رسیدند، اول پهپاد ارسال شد، تا سیستم‌های پدافند تا سیستم‌های پدافندی دشمن را بشکند.

امام جمعه موقت ورامین با بیان اینکه امروز فریاد دفاع از فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا مانند تگزاس، هاروارد، میشیگان و کلمبیا به گوش می‌رسد، گفت: مجری یک شبکه غربی اخیر گفته است، شعارهای آیت الله از دانشگاه‌های آمریکا به گوش می‌رسد.

وی گفت: باید زوایای مختلف این افتخار تبیین شود و به عزت، عظمت و اقتدار انقلاب اسلامی بیش از پیش واقف شویم، ضمن اینکه مانند همیشه تامی کنم، اسرائیل باید بداند، شکست او در برابر فلسطین قهرمان قطعی است و در آینده‌ای نه چندان دور دنیا پیروزی ملت فلسطین را خواهد دید.

کد خبر 6088961